တာဝန်ယူစိတ်နဲ့လုပ်ဆောင်ရင် Coach တစ်ယောက်ရှိခြင်းက ဖြစ်ချင်တာတွေကိုလွယ်ကူမြန်ဆန်စေပါတယ်။
Coach ဆိုတာ လူတစ်ဦးတစ်ယောက်အနေနဲ့ သူ့ရဲ့လုပ်ငန်းခွင်၊ မိသားစုဘဝ၊ လူမှုဆက်ဆံရေး စသဖြင့် ကိုယ်ကျင်လည်အောင်မြင်ချင်တဲ့နယ်ပယ်မှာ ကိုယ့်ရဲ့ပန်းတိုင်တွေကို ရောက်ဖို့အတွက်ကူညီပေးမယ့် နည်းပြတစ်ယောက်ဖြစ်ပါတယ်။ သင်ပေးတဲ့နည်းပြကို Coach လို့ခေါ်ပြီး သင်ပေးခံရတဲ့သူကို Coachee သို့မဟုတ် Coaching Client လို့ခေါ်လေ့ရှိပါတယ်။
Coach တစ်ယောက်ရှိတဲ့အတွက် ကိုယ်တိုင်မမြင်နိုင်တဲ့ ကိုယ့်ရဲ့အရည်အသွေးတွေ၊ အားနည်းချက် အားသာချက်တွေ၊ ကိုယ့်အောင်မြင်မှုကိုတားဆီးထားတဲ့ အမူအကျင့်လေးတွေကို သိမြင်ပြီး ပြုပြင်လိုက်တဲ့အခါ ကိုယ်လိုချင်တဲ့ရလဒ်ကို အချိန်တိုတိုနဲ့ရရှိစေပါတယ်။
ကျွန်မအနေနဲ့ Coaching ကို ဝါသနာပါလို့ Assistant နေရာကနေစပြီး လုပ်ဆောင်ခဲ့တာ ခုဆိုရင် ၆ နှစ်ကျော်ပါပြီ။ စီးပွားရေးအနေနဲ့ တစ်ဦးချင်းစီကို Image & Brand Coaching ပေးခဲ့တာ ၅ နှစ်နီးပါးရှိပါပြီ။
ကျွန်မရဲ့ Coaching ကိုယူတဲ့သူ Clients အများစုက ကိုယ်ပိုင်လုပ်ငန်းရှင်တွေ၊ စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်တွေ၊ Executives တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ များသောအားဖြင့် အမျိုးသမီးတွေချည်း လာကြမယ်လို့ထင်ခဲ့ပေမယ့် စာရင်းအရဆိုရင် အမျိုးသားနဲ့ အမျိုးသမီးနဲ့ အရေအတွက်သိပ်မကွာပါဘူး။
ကျွန်မကို သင်ပေးခဲ့၊ လက်တွဲခေါ်ခဲ့တဲ့ Coach တွေ၊ Mentor တွေကတော့ မရေမတွက်နိုင်အောင်ရှိပါတယ်။ ခုထိလည်း သူတို့ဆီကနေ အပတ်စဉ်၊ လစဉ် Coaching တွေယူနေတုန်းပါပဲ။ တုန်နေအောင်ကြောက်လို့ ပတ်ပြေးနေရတဲ့ Coach ရှိသလို တကယ်ပဲ ညီအစ်ကိုမောင်နှမလို ရင်းနှီးသွားတဲ့ Coach တွေလည်းရှိပါတယ်။
ကိုယ့်ရဲ့လုပ်ငန်းတိုးတက်မှုအတွက်ဖြစ်စေ၊ တကိုယ်ရည်ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုအတွက်ဖြစ်စေ Coach တစ်ယောက်ကိုရွေးချယ်တဲ့အခါ သိထားသင့်တဲ့အချက်လေးတွေကို မျှဝေလိုက်ရပါတယ်။
များသောအားဖြင့် လုပ်ငန်းကြီးတွေက မန်နေဂျာတွေနဲ့ အထက်လူကြီးတွေက အောက်ကဝန်ထမ်းတွေအပေါ်မှာ Coach တစ်ယောက်အနေနဲ့ ရပ်တည်ပေးရပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ဖြစ်နိုင်စွမ်းကို အကောင်းဆုံးလုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ ဆွဲခေါ်တာ၊ သင်ပေးတာ၊ တာဝန်ယူခိုင်းတာစသဖြင့် လုပ်ဆောင်ရပါတယ်။ အခုပြောမှာက လုပ်ငန်း၊ သို့မဟုတ် မိတ်ဆွေအပေါင်းအသင်းကနေ ကံအားလျော်စွာရလာတဲ့ Coach မဟုတ်ဘဲ ကိုယ်တိုင်ရှာဖွေပြီး ငွေကြေးနဲ့ငှားရမ်းမယ့်နည်းပြကို ဆိုလိုတာပါ။
ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် အရင်ဆန်းစစ်ပါ။
အရင်ဆုံး ကိုယ့်ကိုယ်မေးရမှာက ငါတကယ် Coach တစ်ယောက်လိုအပ်သလား။ လိုအပ်တယ်ဆိုရင် ဘယ်လိုအစိတ်အပိုင်းမှာလိုအပ်တာလဲ ဆိုတာကိုပါ။ Coaching မှာ နယ်ပယ်ပေါင်းစုံရှိပါတယ်။ Image Coach, Leadership Coach, Productivity Coach, Life Coach, Relationship Coach, Health and Wellness Coach, Personal Development Coach စသည်ဖြင့် အမျိုးစုံအောင်ရှိပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ကျင်လည်တဲ့ စိတ်ဝင်စားရာနယ်ပယ်ပေါ်မူတည်ပြီးတော့လည်း သင်ကြားခဲ့တဲ့သင်ရိုး၊ လုပ်ဆောင်မှုပုံစံတွေတူမှာ မဟုတ်ပါဘူး။
ကိုယ်က Life Coach လို့ခေါ်တဲ့ ဘဝတစ်ခုလုံးအတွက် နည်းပြကိုလိုချင်တာလား၊ Leadership လို့ခေါ်တဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုနဲ့ပတ်သက်တဲ့နည်းပြကို လိုချင်တာလား၊ Image Coach လို့ခေါ်တဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ပုံရိပ်နဲ့ နာမည်ကောင်းကို တည်ဆောက်ပေးမယ့်နည်းပြကို လိုချင်တာလား။ သေသေချာချာသိဖို့ လိုပါတယ်။
ကိုယ်က တစ်ကြိမ်တည်း တွေ့ဆုံဆွေးနွေးချင်တာလား၊ စမ်းသပ်ချင်တာလား၊ တကယ်ကို နှစ်ရှည်လများ ရည်ရွယ်ချက်တိတိကျကျနဲ့ ရလဒ်ထွက်သည်အထိ အလုပ်လုပ်ချင်တာလား။
လူချင်းတွေ့ပြီး ပြောရဆိုရ၊ ဆွေးနွေးရမှ ကျေနပ်တာလား။ ဖုန်းသို့မဟုတ် Online ကနေရော အလုပ်လုပ်လို့ အဆင်ပြေသလား။
ကိုယ့်ရဲ့ Coach ဖြစ်လာမယ့်လူရဲ့ အသက်အရွယ်၊ ယောကျားမိန်းမဖြစ်ခြင်း၊ ပညာအရည်အချင်း၊ လုပ်ငန်းအတွေ့အကြုံ စတာတွေက ကိုယ့်အတွက် အရေးကြီးသလား။ ကျွန်မရဲ့ အတွေ့အကြုံအရ တချို့သူတွေက ကိုယ်တိုင်အတွေ့အကြုံမရှိပေမယ့် Client ကို သေသေချာချာဆန်းစစ်ပြီး ရလဒ်ရအောင်လုပ်ပေးနိုင်တာ တွေ့ဖူးသလို ကိုယ်တိုင်အတွေ့အကြုံအများကြီးရှိပေမယ့် သူများကိုမသင်ပေးတတ်တာတွေလည်း တွေ့ဖူးပါတယ်။
အတွေ့အကြုံလည်းရှိမယ်၊ ကိုယ်နဲ့လည်းကိုက်တယ်၊ ကိုယ့်လိုအပ်ချက်တွေကိုလည်း လမ်းညွှန်ပြနိုင်တယ်ဆိုရင်တော့ အကောင်းဆုံးပါပဲ။ တချို့ client ကိုယ်တိုင်က သူတို့ထက်ငယ်တဲ့သူဆီက မသင်ယူချင်တာတို့၊ အရမ်းအသက်ကြီးနေတဲ့သူဆီက မသင်ယူချင်တာ၊ ယောကျားလေးမို့လို့ မိန်းကလေးမို့လို့ အဲလိုမျိုးအစွဲလေးတွေရှိတာလည်း တွေ့ဖူးပါတယ်။
သိပြီဆိုရင် Coach စရှာလို့ရပါပြီ။ အောက်မှာဖေါ်ပြထားတဲ့အချက်လေးတွေကတော့ Coach တစ်ယောက်ရှာတော့မယ်ဆိုရင် အကြမ်းဖျင်းအားဖြင့် စဉ်းစားလို့ရတာတွေပါ။
Coaching မှာ Credibility ကအရေးကြီးပါတယ်။ Credibility ဆိုတဲ့နေရာမှာ သင်ယူတတ်မြောက်ထားတဲ့သင်ရိုးလည်းဖြစ်နိုင်သလို တကယ်တမ်း Clients တွေကို နည်းပြပြီးအောင်မြင်ထားတဲ့အတွေ့အကြုံတွေလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ Coach တိုင်းက သူတို့လိုက်တဲ့လမ်းကြောင်းပေါ်မူတည်ပြီး Certified ဖြစ်နေဖို့အတွက် လိုက်နာရတဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေရှိပါတယ်။ ဥပမာ - ကျွန်မက Image Coach တစ်ယောက်အနေနဲ့ AICI (Association of Image Consultants International) အဖွဲ့အစည်းမှာ ရပ်တည်ဖို့ဆိုရင် Image Consulting/Image Coaching ဘာသာရပ်တွေကို သတ်မှတ်ထားတဲ့ Institute တွေကနေ စုစုပေါင်း ဘယ်နနာရီစာလေ့လာသင်ယူပြီး Client ဘယ်နှယောက်ကို နှစ်စဉ် Consulting/Coaching လုပ်ပေးရမယ်။ Coach ကိုယ်တိုင်လည်း နှစ်စဉ်ဘယ်နနာရီစာထပ်ပြီး အသစ်တွေကိုလေ့လာသင်ယူရမယ်၊ ဘယ်နှနှစ်တစ်ခါ စာမေးပွဲတွေဖြေရမယ်ဆိုတဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေရှိပါတယ်။
တခြားသော coaching အဖွဲ့အစည်းနဲ့နယ်ပယ်တွေမှာလည်း ဒီလိုမျိုးပဲထင်ပါတယ်။ ကျွန်မမိတ်ဆွေ ကိုနိုင်ကြီး (ကိုနိုင်ဝင်းအောင်) ကတော့ PBCA (Professional Business Coaches Alliances) ကိုမြန်မာနိုင်ငံမှာ မိတ်ဆက်ထားပြီး ကိုဖြိုးပိုင်က GMC (Guerilla Marketing Coach Certification) program တွေ Franchise ယူထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ICF (International Coach Federation) က Certification တွေကိုလည်း ယူကြပါတယ်။ Certificate ယူထားရုံနဲ့တော့ မလုံလောက်တာမှန်ပေမယ့် certification တွေကိုကြည့်လိုက်ရင် သူဘယ်လမ်းကြောင်းကိုလိုက်နေတယ်ဆိုတာသိနိုင်တာမို့ အရေးကြီးပါတယ်။ တခြားကျွန်မ မသိတဲ့ပုံစံတွေလည်း အများကြီးရှိနိုင်ပါသေးတယ်။
Coach တစ်ဦးချင်းစီရဲ့ personality ပေါ်မှာမူတည်ပြီးတော့ အေးဆေးညင်သာတဲ့ Coach ရှိသလို အော်ဟစ်၊ ဆူဆဲပြီး မျက်ရည်ပေါက်ပေါက်ကျအောင်ပြောဆိုတဲ့ Coach လည်း ကြုံခဲ့ရဖူူးပါတယ်။ အစကနေအဆုံး ကလေးချော့ပြောသလို သင်ပေး၊ တွဲခေါ်တဲ့ Coach နဲ့ ကြုံဖူးသလို စကားကို လေးလုံးကွဲအောင်မပြောဘဲ ရလဒ်ရဖို့ပဲ အဓိကတွန်းတဲ့ Coach နဲ့လည်း တွေ့ခဲ့ဖူးပါတယ်။ ကျွန်မအတွက်အဆင်ပြေပေမဲ့ သူငယ်ချင်းအတွက်အဆင်မပြေတာမျိုးလည်း ဖြစ်ခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဒါကြောင့် နည်းပြရွေးချယ်မယ်ဆိုရင် သူတို့ရဲ့ Style က ကိုယ်နဲ့ကိုက်ရဲ့လား။ ကိုယ်က ဘယ်လိုနည်းပြမျိုးလိုချင်တာလဲဆိုတာ ကြိုပြီးစဉ်းစားထားသင့်ပါတယ်။
သုံးစွဲတဲ့နည်းစနစ်တွေနဲ့ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေပါ။ Coach တိုင်းမှာ သူတို့သဘောကျတဲ့ လုပ်ပုံကိုင်ပုံနည်းစနစ်တွေ၊ လက်နက်တွေရှိပါတယ်။ အဲဒါတွေတစ်ခုမှမရှိရင်တော့ အဆင်မပြေပါဘူး။ ရှိတယ်ဆိုရင် သူနဲ့စကားပြောတဲ့အချိန်မှာဖြစ်စေ၊ သူ Proposal ပို့တဲ့အခါမှာဖြစ်စေ ကြည့်လို့ရပါတယ်။ များသောအားဖြင့်တော့ Coach တွေက သူတို့နဲ့ ဒီ potential client နဲ့ ကိုက်မကိုက်သိရအောင် တစ်ကြိမ်တော့ Free session သို့မဟုတ် discount session လေးတွေ ပေးလေ့ရှိပြီး အဲဒီ session မှာ ပြောပြလေ့ရှိပါတယ်။
နိုင်ငံခြားမှာတော့ ဘာသာရပ်နဲ့အထူးပြုထားတဲ့ သက်ဆိုင်ရာဘာသာရပ်အလိုက်ကျွမ်းကျင်တဲ့ coach တွေကို Websites တွေ၊ အဖွဲ့အစည်းတွေကနေ စာရင်းပြုစုထားတာတွေ ရှိပါတယ်။ သေသေချာချာ မှတ်ပုံတင်၊ စာမေးပွဲတွေဖြေပြီး အောင်မြင်ပြီးသား coach တွေရဲ့စာရင်းကို သေသေချာချာရှာကြည့်လို့ရပါတယ်။ ဒီမှာတော့ coaching culture ခုမှစတာ မကြာသေးတာမို့ လူလူချင်းမိတ်ဆက်ပေးတဲ့ word of mouth စနစ်နဲ့ပဲ သွားကြတာများပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့တကိုယ်ရည်လျို့ဝှက်ချက်တွေ၊ ကိုယ့်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရဲ့လျို့ဝှက်ချက်တွေကို အိတ်သွန်ဖာမှောက် ပြောရတဲ့ကိစ္စဖြစ်တဲ့အတွက် ယုံကြည်မှုကို အရင်းခံကြတာများပါတယ်။
အပေါ်ကအရာအားလုံးအဆင်ပြေပြီဆိုရင် အသေးစိတ်ညှိနှိုင်းမှုလေးတွေ လုပ်လို့ရပါပြီ။ သူပေးနိုင်တဲ့အချိန်၊ ကိုယ်အားတဲ့အချိန်၊ သူ့ရဲ့ commitment ကိုယ့်ရဲ့ commitment၊ confidentiality လို့ခေါ်တဲ့ လျို့ဝှက်ချက်တွေကို မပေါက်ကြားအောင် ထိန်းသိမ်းပေးတဲ့ကိစ္စတွေ၊ ကြာချိန်၊ professional fees ကို ဘယ်လိုယူမှာလဲစတဲ့ကိစ္စတွေ ဆွေးနွေးပြီးရင် စာချုပ်ချုပ်လို့ရပါပြီ။
ဘယ်လောက်ပဲနာမည်ကြီးလူကြိုက်များတဲ့ Coach ကို ရထားသည်ဖြစ်စေ၊ ကိုယ့်ရလဒ်အတွက် ကိုယ်တိုင်ပဲအလုပ်လုပ်ရမှာပါ။ ကမ္ဘာကျော်ဘောလုံးသမား၊ ရေကူးသမားတွေရဲ့ Coach တွေက သူတို့ကိုယ်တိုင် ဘောလုံးဝင်မကန်၊ ရေဝင်မကူးပေးပါဘူး။ နည်းပြလို့ဆိုတဲ့အတိုင်း နည်းပဲပြပေး၊ သင်ပေး၊ ဆွဲခေါ်၊ တူတူသွား ဒီလောက်ပဲလုပ်နိုင်မှာပါ။
ကိုယ်က တကယ်အလုပ်လုပ်မယ်ဆိုတဲ့စိတ်နဲ့ ရလဒ်တွေကို ကိုယ်တိုင်တာဝန်ယူမယ်ဆိုတဲ့စိတ်ရှိရပါမယ်။
စတင်ကတည်းက ကိုယ်ဘာဖြစ်ချင်တယ်ဆိုတာကိုယ်သိပြီး ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်တာဝန်ယူတဲ့စိတ်လေးနဲ့ အချိန်မဆွဲဘဲလုပ်ဆောင်တယ်ဆိုရင် Coach တစ်ယောက်ရှိခြင်းက သင်ဖြစ်ချင်တာတွေကို လွယ်ကူမြန်ဆန်ဖို့ အကူအညီပေးမှာပါ။
ထက်ရည်